اطلاعات بافت آوند آبکش

تغییرات درون سلولی عناصر آبکش

از جمله تغییراتی که در سیتوپلاسم عناصرآبکشی اتفاق می افتد، مهمترین‌شان در هسته وواکوئلاست. هسته در سلولهای آبکشی در جریان تمایزیابی به تدریج ناپدید می‌شود. این سلولهادر ابتدای تمایز دارای واکوئلهای کوچکی هستند که به تدریج به یکدیگر ملحق شده وبزرگ می‌شوند و تشکیل یک واکوئل درشت مرکزی می‌دهند. در سلول آبکشی تشکیل واکوئلنشانه تکمیل تمایز نیست. بلکه در مرحله بعدی غشای واکوئل (تونوپلاست) از بین می‌رودو محتویات واکوئل در سیتوپلاسم آزاد می‌شود. میکروفلامنتها،میکروتوبولها،دستگاهگلژیوریبوزومهادر سلولهای آبکشی بالغ دیده نمی‌شوند. اندامکهایی نظیرمیتوکندری،پلاستیدهاوشبکهیکنواخت آندوپلاسمیدر سلولهای آبکشی دیده می‌شود.

طول عمر سلول آبکشی

دوره زندگی سلولهای آبکشی چند هفته تا چند ماه است. دربعضی از گونه‌ها سلولهای آبکشی در تمام یک دوره رشد و حتی در بعضی گیاهان مانندمووزیرفونمدت دو سال زنده می‌مانند. در پایانزندگی سیتوپلاسم این سلولها ماده‌ای به نامکالوزترشح می‌کنند و منافذ دیواره عرضی را مسدودمی‌سازند. با بسته شدن آوندهای آبکش عمل آنها در هدایتشیرهپروردهمتوقف می‌شود. ولی ذخیره مواد در داخل آنها می‌تواند ادامه پیدا کند. درفصل بعد حتی در صورت حل شدن کالوز سلولهای آبکشی می‌میرند و از هوا پر می‌شوند. دراین موقع نقش آنها در هدایت شیره پرورده ، بطور نهایی پایان می‌یابد.

سلولهای همراه بافت فلوئم

در نهاندانگان در کنار هر سلول آبکشی به تعداد 1یا 2 و گاهی 3 عدد دیده می‌شود. این سلولها در طول و یک طرف هر یک از سلولهایآبکشی دیده می‌شوند. این سلولها دارای منشا مشترکی با سلولهای آبکشی هستند. سلولمادر آبکش با یک تقسیم نامساوی ، دو سلول بوجود می‌آورد که سلول بزرگتر بتدریجتمایز پیدا کرده و به سلول آبکشی تبدیل می‌شود. سلول کوچکتر منشا تشکیل سلول همراهمی‌گردد. سلول همراه درنهاندانگانتوسط پلاسموسم‌های متعددی با سلولهای آبکش ارتباط برقرار می‌کند. برسی‌ها نشان دادهوقتی سلول آبکش می‌میرد ، سلول ‌همراه نیز بطور همزمان می‌میرد.

گاهی نیزمشاهده شده که با مردن سلول آبکش ، سلول همراه منشا تشکیل یک سلول آبکش دیگرمی‌گردد. از نظر سیتولوژیکی سلولهای همراه دارای سیتوپلاسم متراکم و واکوئل‌هایکوچک و فراوان و هسته بزگ مرکز‌ی‌اند و هرگزنشاستهدرخود ذخیره نمی‌کنند. عقیده بر این است که سلولهای همراه انجام برخی از اعمالمتابولیکی مانند ساخت پروتئین را که در جریان تمایز عناصر غربالی کاهش یافته یا حذفشده است بر عهده دارد. شاید میتوکندری‌های فراوان موجود در سلول همراه تامین ‌کنندهانرژی عناصر غربالی (به صورت ATP) باشد.

در برخی گونه‌هاموادفتوسنتزیتولید شده در سلولهای مزوفیل از طریق سلولهای همراه به عناصر غربالیراه می‌یابد. دربازدانگانگاهی در کنار سلولهای آبکشی یک سلول کوچک دیده می‌شود که در قسمتی از سلول آبکشیقرار دارد نه در تمام طول آن. این سلول کوچک به خاطر مکان ، موقعیت و اختصاصاتسیتولوژیکی کاملا قابل مقایسه با یک سلول همراه است و به نام سلول آلبومینی خواندهمی‌شود. منشا سلول آلبومینی برخلاف سلول همراه یکی از سلولهای پارانشیمی بافت آبکشیاست.

سلولهای پارانشیمی بافت فلوئم

این سلولها از نوع ذخیره‌ای هستند کهمی‌توانند ترکیباتی مانند نشاسته ،لیپیدها، تانن‌ها یانشاسته‌ها را در خود جمع کنند. سلولهای پارانشیمی در ساختمان فلوئم‌های اولیه درامتداد آوندهای آبکشی و به موازات آنها قرار گرفته‌اند و به نام پارانشیم عمودی (Vertical Phloem Parenchyma) نامیده می‌شود و یاخته‌های پارانشیمی دیگر که در جهتشعاعی کشیده شده‌اند، پارانشیم افقی یا شعاعی (Horizontal Phloem Parenchyma) نامیده می‌شوند. دیواره سلولی پارانشیم در فلوئم‌های اولیه سلولزی و در ثانویهمی‌تواند چوبی باشد. یاخته‌های پارانشیمی بافت فلوئم در اندامهای هوایی گیاهانخصوصا در شرایطی کهبافتمخاط پریدرمتوسعه قابل توجهی در اندام نداشته باشد، می‌تواند حاویکلروپلاستباشد.

سلولهای فیبر بافت فلوئم

سلولهای فیبرهم فلوئم اولیه و هم در فلوئمثانویه دیده می‌شوند. این سلولها در ابتدای تشکیل خود دارای اندازه کوچکی هستند وبه تدریج در جریان رشد اندام و تمایز بافت بر قطر و خصوصا طول آنها افزوده می‌شود. رشد آنها به گونه‌ای است که سلولهای کشیده با دو انتهای باریک حاصل می‌شود که منظرهدوکی‌ شکل دارد. دیواره سلولهای فیبر از جنسلیگنینمی‌باشد.

البته باید توجه کردکه بعضی از فیبرهای فلوئمی دیواره‌هایشان برای همیشه سلولزی باقی می‌ماند که آنهارا فیبر سلولزی می‌نامند. فیبر کتاناز این نوعاست. گاهی رسوب لیگنین در دیواره‌ها به قدری زیاد است که 90درصد حجم دیواره رااشغال می‌کند. در این موقع سلول می‌میرد. گاهی دیواره سلول فیبر دارای لیگنین کمتریهستند. اینها معمولا می‌توانندسیتوپلاسمخود را حفظ کنند و توسط پلاسمودسماتا با سلولهای مجاور ارتباط برقرار کنند. گاهیممکن است سلول فیبرتقسیمشود و داخلسلول خانه خانه دیده شود . گاهی ممکن است دارای هسته‌های متعدد باشد.